Resmin Elemanları & Temel İlkeleri

İyi bir resmi oluşturan 7 farklı öge vardır. Bu 7 ögeye sanat elemanları -veya İngilizce elements of art yani sanat elementleri- adı verilir. Bu elemanlar:

1-Çizgi

2-Şekil

3-Renk

4-Doku

5-Boşluk-doluluk

6-Ton veya değerler

7-Boşluk’tur.

İlk Elemandan başlayarak bunların anlamlarını açalım ilk önce:

1- Çizgi

Çizgi, herhangi bir boyutu olmayan, dairesel, düz, kıvrımlı, kalın, ince vb. olabilen bir şekildir.

2- Şekil

Çizgilerden oluşan fakat çizgiler gibi 2 boyutlu olmayan geometrik şekildir. Bu geometrik şekil cismin genişliğini veya boyutunu ifade etmeye yardımcı olur.

Picasso - Guernica

3- *Renk

 Işığın cisimden yansıyan görüntüsünün retina tarafından algılanma şeklidir.

·       Beyaz ışığın saf olduğu siyah ise olmadığı yerde gözükür.

·       Ana renkler ( kırmızı, sarı ve mavi ) gerçek renklerdir. Diğer renkler ana renklerin karışması ile oluşur

·       Bazen üçüncül renkler olarak adlandırılan ara renkler, ana ve ikinci renklerin karıştırılması ile oluşur.

·       Tamamlayıcı renkler ( Türkçe de karşıt renkler olarak da söylenebilir ) renk çemberinde birbirinin tam karşısında olan renklerdir. Örneğin kırmızı ve yeşil karşıt renklerdir. Ayrıca karşıt renkler birbirleri ile karıştırılınca kahverengi oluşur.

4- Doku

Bir nesnenin yüzeyinin hissedilme şeklidir. Pürüzlü veya pürüzsüz olabilir.

5- Alan

Bir cismin algılana bilen 3 boyutlu halidir. ( Küre, dikdörtgen, küp vs. )

Kaynak 

6- Ton veya Değerler

Bir rengin siyaha ve beyaza yatkın olma durumudur. En açık değer beyaz, en koyu değer ise siyahtır. Resmin tonları ve değerleri sadece resme bir boyut kazandırmayı sağlamaz, aynı zamanda karşı tarafa verilmek istenilen hissi de anlatır.

7- Boşluk

Bir kompozisyon ve cisimde şekillerin birbirlerine olan uzaklığı veya yakınlığıdır.

Kompozisyonun Temel İlkeleri

Resmin temel elemanlarını öğrendiğimize göre bir resimde olması gereken ilkelere bakalım. Bu ilkeler resmin temel elemanlarını gelişigüzel yerleştirilmemesi gerektiğini veya nasıl kompozisyonlar ile ele alınması gerektiği hakkında fikir verir.

1- Denge

  Resimde yerleştirilen ögelerin, boşluk ve doluluk gözetilerek bir denge estetiği yakalanarak yerleştirmeye çalışılmasıdır.

Botticelli - Venüs'ün Doğuşu

2-Hiyeraşi

 Kompozisyonda yerleştirilen ögelerin önemlilik sırasına göre yerleştirilmesidir. Daha önemli olanlar daha büyük ve daha önde iken nazaran daha önemsiz olanlar daha küçük ve daha arkada yer alır. Buna hiyerarşi ve koram adı verilir

3- Örüntü

Kompozisyonda yerleştirilen ögelerin belirli bir şekilde sık sık tekrar ettirilmesidir.

4- Ritim

Yine resimde yerleştirilen ögelerin göze estetik duracak bir şekilde görsel hareketlerinin tekrar edilmesidir

5- Mekân

Kullanım alanı dışında kalan yerdir.

Van Gogh - Arlesteki Ev

6- Oran – Orantı

Oluşturulan kompozisyondaki elemanların birbirlerine ve tasarımın bütüne olan oranlarının dikkat edilmesidir.

7- Vurgu

Resimdeki elemanların yine önemine göre odak noktası haline getirilmesidir. Bu işlev gerek renk gerek ise boyutlar ile yapılır.

8- Hareket

Resimde hareket sanatçının, alıcıyı istediği alana doğru sürüklemesidir. * Hareket şeması en temelde bir kompozisyonun yapısal bütünlüğünü temsil eder. Bu bütünlük temel tasarım öğe ve ilkeleri arasındaki ilişkiler ile sağlanmaktadır. Kompozisyondaki hareket, biçim, yön, ölçü, çizgi, doku, renk, değer, aralık ve ışık-gölge öğeleri kadraj içerisinde uygunluk, zıtlık, koram, denge, birlik, tekrar ve egemenlik ilkelerine göre örgütlenir. Bu ilişki doğrudan matematiğe dayalı olan ve geometrik biçimlerle oluşturulan bir ilişkidir. Her resmin bir matematiğinin daha doğrusu bir sisteminin olduğunu söyleyebiliriz.

 Peter Paul Rubens - The Raising of the Cross

9- Uyum

Bütün sanat elemanlarının ahenkli ve estetik bir şekilde bir araya gelmesidir. * Bütünü meydana getiren ilgili öğelerin/parçaların kendi aralarındaki iletişimi. W.Kandinsky’e göre : “Armoni, kompozisyondur.” Müzikten ödünç alınan bu terim, resim unsurlarının tatmin edici veya hoşa gidecek biçimde düzenlendiği duygusunu dile getirir.

 

Cezanne - Pierrot and Halequeen

 Kaynakçalar : * Kaynakça1

**Kaynakça2